بهره‌وری اقتصادی آب آبیاری در تولید ارقام سورگوم علوفه‌ای در روش‌های مختلف کاشت در استان البرز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش تحقیقات اقتصاد کشاورزی، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

2 استادیار پژوهش ، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

3 استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

4 استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

چکیده

کاشت به موقع سورگوم با در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی منطقه بویژه تامین آب کافی می تواند طول دوره رشد این گیاه را در منطقه بهبود بخشد. در همین راستا، به‌منظور تعیین بهره‌وری اقتصادی آب آبیاری در تولید ارقام سورگوم علوفه‌ای با استفاده از روش‌های مختلف کاشت محصول در تاریخ های متفاوت، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج طی سال‌های 1396 و 1397 اجرا شد. در این آزمایش، عامل اصلی شامل تاریخ کاشت در چهار سطح (دهم و بیستم تیر و اول و دهم مرداد) و عامل فرعی شامل روش کاشت (کشت مستقیم بذر ، کشت نشائی و کشت بذر هیدروپرایم‌شده) و ارقام پگاه و اسپیدفید در نظر گرفته شد. در این پژوهش به منظور سنجش بهره‌وری از شاخص‌های بهره‌وری فیزیکی ( کیلوگرم بر مترمکعب آب) و بهره‌وری اقتصادی (ریال درآمد ناخالص و خالص تولید محصول بر مترمکعب آب) و برای برآورد میزان بازدهی از شاخص سودآوری (درآمد ناخالص و درآمد خالص) استفاده شد. طبق نتایج، رقم اسپیدفید به روش بذر هیدروپرایم‌شده با مصرف آب آبیاری 4790/5 مترمکعب در هکتار، بهره‌وری اقتصادی آب به میزان 20687/5 ریال درآمد خالص به ازای هر مترمکعب آب و حداکثر درآمد خالص تولید علوفه‌تر به میزان 99/11 میلیون ریال در هکتار در تاریخ کشت دهم تیرماه به عنوان تیمار مناسب از لحاظ بازدهی و بهره‌وری اقتصادی آب در منطقه هدف توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها